หน้าร้อนช่วงสงกรานต์ หากเล่นน้ำทะเล ระวังแมงกระพรุนกล่อง ควรทราบวิธีปฐมพยาบาลเมื่อโดนพิษ
นายแพทย์สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ปีนี้มีวันหยุดต่อเนื่องยาวทำให้คนส่วนใหญ่วางแผนการท่องเที่ยวพักผ่อนหลากหลาย เช่น ไปเที่ยวทะเล เล่นกีฬา หรือทำกิจกรรมทางน้ำ ดำน้ำ เล่นเจ๊ทสกี ซึ่งบางครั้งอาจทำให้ผิวหนังไหม้แดด หรือได้รับบาดเจ็บจากการเหยียบเศษหิน เศษแก้ว ได้รับพิษจากสัตว์น้ำทะเล หอยเม่น แมงกะพรุนชนิดต่างๆ โดยเฉพาะแมงกะพรุนกล่อง ดังนั้น จำเป็นต้องเรียนรู้วิธีการป้องกันและปฐมพยาบาลเบื้องต้นเพื่อช่วยลดอันตรายจากพิษที่ได้รับ จะได้เที่ยวในวันหยุดสงกรานต์อย่างปลอดภัยและมีความสุข
แมงกะพรุนกล่อง ลักษณะเป็นอย่างไร?
แมงกะพรุนกล่อง จะมีลักษณะลำตัวเป็นรูปสี่เหลี่ยมเหมือนกล่อง มีหนวดที่มุมทั้งสี่จำนวน 15 หนวดต่อมุม ขณะล่าเหยื่อ หนวดสามารถยืดได้ถึง 3 เมตร
อันตรายจากแมงกะพรุนกล่อง
แพทย์หญิงมิ่งขวัญ วิชัยดิษฐ ผู้อำนวยการสถาบันโรคผิวหนัง กรมการแพทย์ อธิบายถึงอันตรายจากแมงกะพรุนกล่อง เอาไว้ดังนี้
เมื่อหนวดของมันสัมผัสได้ถึงตัวกระตุ้นที่เป็นแรงกดร่วมกับสารเคมีที่อยู่บนผิวของเหยื่อ จะมีการฉีดสารพิษเข้าสู่ผิวของเหยื่อ ทำให้ระบบหมุนเวียนโลหิตและปอดล้มเหลว หัวใจเต้นผิดจังหวะ ผิวหนังแพ้หรือผิวหนังตายได้
พิษจากแมงกะพรุนชนิดนี้มีความรุนแรงมาก หากบริเวณสัมผัสเกินร้อยละ 10 ของผิวหนังทั่วตัว อาจทำให้เสียชีวิตได้ภายใน 5 นาที โดยเฉลี่ยการเสียชีวิตจะเกิดภายในเวลา 20 นาที หลังสัมผัสแมงกะพรุนกล่อง
การป้องกันแมงกะพรุนกล่อง
1. ไม่ลงเล่นน้ำขณะมีแมงกะพรุน
2. สวมถุงน่อง เสื้อผ้า หรือชุดดำน้ำจะสามารถป้องกันการปล่อยพิษจากแมงกะพรุนกล่องได้
3. ติดตั้งตาข่ายสีแดงโอบล้อมทะเล และชายหาด เพื่อลดจำนวนแมงกะพรุน
วิธีปฐมพยาบาล เมื่อโดนพิษแมงกะพรุนกล่อง
ส่วนใหญ่ผู้ที่โดนแมงกะพรุนกล่องจะมีอาการเพียงเล็กน้อย แต่บางคนอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต เบื้องต้นหากโดนหนวดของแมงกะพรุนกล่อง ควรปฐมพยาบาล ดังนี้
1. อย่าแกะ หรือขยี้ เนื่องจากหนวดยังสามารถปล่อยพิษต่อได้เป็นเวลาหลายชั่วโมง
2. ใช้น้ำส้มสายชูชะล้างบริเวณที่หนวดเกาะอยู่และบริเวณรอบๆ เป็นเวลา 30 วินาที ค่อยแกะหนวดโดยใช้ผ้าปัดออก
3. หากโดนตาให้ล้างด้วยน้ำเกลือ หรือน้ำเปล่า แล้วรีบไปโรงพยาบาลเพื่อตรวจดูแผลและสังเกตอาการ
4. หากมีอาการระบบหัวใจและปอดล้มเหลว จะต้องปฏิบัติการกู้ชีพโดยด่วน แล้วรีบส่งโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุดโดยเร็ว
