ช่วงวันหลังจากคลอดลูก คุณแม่ส่วนมากจะมีอารมณ์สงบมากขึ้นและมีการตอบสนองความเครียดน้อยลง แต่คุณแม่ราวร้อยละ 20 กลับรู้สึกวิตกกังวล ผู้หญิงบางคนอาจมีภาวะซึมเศร้า และราว 1 ใน 1,000 คนอาจเกิดความผิดปกติทางจิตได้
หลักฐานล่าสุดชี้ให้เห็นว่าเรายังไม่ค่อยเข้าใจดีเท่าใดนักเรื่องการตอบสนองที่ดูเป็นทุกข์ต่อการเป็นแม่ แต่งานวิจัยในสัตว์อาจให้คำใบ้ที่มีประโยชน์ต่อสาเหตุนี้
ดร.เดวิด สแลตเทอรี และ ดร.คลารา เพรานี เน้นย้ำใน British Journal of Pharmacology ว่าความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า และความผิดปกติทางจิตในช่วงหลังคลอดไม่เพียงแต่กระทบต่อสุขภาพของคุณแม่ แต่ยังมีความเสี่ยงระยะยาวต่อสุขภาพทารกด้วย การดูแลทารกและการสร้างความผูกพันก็อาจจะเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาทางพฤติกรรมและอารมณ์ของเด็กในระยะยาวได้
แม้สถานการณ์จะร้ายแรง แต่มีข้อมูลเรื่องสาเหตุของความผิดปกติหลังคลอดอยู่น้อยมาก ดร.สแลตเทอรีและดร. เพรานีเชื่อว่าการวิจัยสัตว์อาจมีบทบาทมากขึ้นในเรื่องนี้ ดร.สแลตเทอรีกล่าวว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเพศเมียคลอดลูก ผลิตนม และปรับพฤติกรรมตัวเองเพื่อดูแลลูก งานวิจัยในสัตว์จำพวกหนูแสดงให้เห็นว่าพวกมันก็เจอกับความเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรมและร่างกายในระหว่างนี้ เช่น เฉกเช่นเดียวกันกับแม่ที่ให้นมลูกส่วนมาก สัตว์จำพวกหนูจะสงบลงและมีคอร์ติซอล ฮอร์โมนความเครียดเพิ่มขึ้นเล็กน้อยเมื่อเจอกับความเครียด
โรคซึมเศร้าหลังคลอด คืออะไร?
ปัจจัยต่างๆ อย่างการสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอลระหว่างการตั้งครรภ์และแต่งงานล้วนส่งผลต่อแนวโน้มที่แม่จะเกิดมีอารมณ์และความวิตกกังวลเหล่านี้หลังคลอดได้ และการมีประวัติภาวะทางอารมณ์จะทำให้คุณผู้หญิงมีความเสี่ยงยิ่งขึ้นไปอีก ดร.สแลตเทอรีกล่าวว่าขณะที่เราสามารถทราบเรื่องนี้ได้จากการสังเกตผู้หญิง สิ่งที่เราตัองการรู้มากกว่านี้คือการทำความเข้าใจสาเหตุและกลไกที่อยู่เบี้องหลังเพื่อที่จะได้เริ่มชี้ได้ว่าแม่คนไหนมีความเสี่ยงและเริ่มให้คำแนะนำเพื่อป้องกันและการรักษาที่ได้ผล
ขณะที่การใช้ข้อกำหนดเพื่อทดลองกับผู้หญิงเป็นเรื่องยาก ตอนนี้สามารถศึกษาปัจจัยบางอย่างผ่านการวิจัยในสัตว์แล้ว เช่น การกินอาหารหรือการพบกับความเครียดซ้ำๆ ระหว่างตั้งครรภ์
การชี้สาเหตุของเรื่องนี้สามารถนำไปสู่การรักษาที่ดีขึ้นและการวินิจฉัยความผิดปกติได้เร็วขึ้น ซึ่งจะช่วยทั้งแม่และเด็ก ดร.สแลตเทอรีกล่าวว่าในระยะยาว คณะของเขาหวังว่าการศึกษาทั้งกับสัตว์และคนมากขึ้นจะช่วยพัฒนาความเข้าใจเรื่องความผิดปกติทางจิตวิทยาเหล่านี้หลังคลอดและนำไปสู่การวินิจฉัยที่เร็วขึ้นและดีกว่าเดิม อีกทั้งนำไปสู่วิธีการรักษาใหม่ๆ สำหรับชีวิตคุณผู้หญิงในช่วงเวลานี้
ทั้งนี้ ดร.สแลตเทอรีเคยตีพิมพ์การศึกษาหลายชิ้นที่ประเมินว่าความเครียดระหว่างตั้งครรภ์ส่งผลกระทบต่อการปรับตัวธรรมดาที่เกิดขึ้นทันทีก่อนหรือหลังการคลอด
